Jakich informacji szukasz?

3 najczęściej wyszukiwane terminy

Artykuł

Recykling materaców: co dokładnie obejmuje i jaka jest rola firmy SABA w tym procesie?

Obecnie większość materaców wyrzuca się po upływie około dziesięciu lat. W Unii Europejskiej co roku wyrzuca się ponad 30 milionów materaców. Gdyby ułożyć je jeden na drugim, ten stos były 678 razy wyższy niż Mount Everest (Europur). Choć większość komponentów materaców można wykorzystać ponownie, wiele materaców w dalszym ciągu wrzuca się do pieca w spalarni lub wyrzuca na wysypisko. Wielka szkoda! Branża materaców odnotowuje wśród producentów i konsumentów rosnącą chęć poprawy swych wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju na drodze do gospodarki o obiegu zamkniętym. Jednym z etapów jest przekształcenie materaca po zakończeniu okresu użytkowania w surowce, z których można wyprodukować nowe wyroby. Recykling materaców jest ważnym punktem programu także dla firmy SABA.

Tematy:

Chris Belterman
Autor Chris Belterman Sustainability Specialist

Recykling materaców przyspiesza

W porównaniu do mebli materace łatwiej zbierać i poddawać recyklingowi ze względu na ich prostokątny, płaski kształt. W Holandii stare materace dostarcza się do centralnego punktu odbioru, skąd trafiają do zakładu recyklingu. Ale nie wszędzie na świecie jest tak samo. Wiele krajów nadal jest na etapie tworzenia infrastruktury niezbędnej do zbierania starych materaców. W ostatnim czasie ten proces przyspieszył dzięki zwróceniu uwagi wielu rządów w Europie na EPR (rozszerzoną odpowiedzialność producenta). EPR, czyli rozszerzona odpowiedzialność producenta, to instrument polityki rozszerzający odpowiedzialność producenta za własne wyroby na etap pokonsumencki. W branży materaców oznacza to, że producenci materaców odpowiadają za recykling własnych wyrobów. EPR weszła już w życie w Belgii i Francji, a w Holandii jest na końcowym etapie przygotowań. Pozostałe kraje omawiają ją, ale nie dotarły jeszcze tak daleko.

Recykling materaców w USA

Trzy stany USA posiadają już programy recyklingu materaców pod szyldem „Bye Bye Mattress”. Program jest zgodny z wymogami prawa i zarządza nim Rada ds. Recyklingu Materaców (Mattress Recycling Council, MRC). MRC to organizacja typu non-profit zapewniająca branży materaców informacje na temat przepisów recyklingowych i pomagająca sprzedawcom detalicznym oraz producentom spełnić wymagania rejestracyjne i sprawozdawcze. MRC blisko współpracuje z miejscowymi rządami oraz specjalistami w dziedzinie gospodarki odpadami. Dla każdego sprzedanego materaca wymagane jest wsparcie recyklingowe. To umożliwiło recykling materaców w Kalifornii, Connecticut i Rhode Island. MRC stara się objąć programem także pozostałe stany.

Czym jest recykling materaców?

Materace można poddawać recyklingowi w ramach procesów chemicznych lub mechanicznych. W przypadku recyklingu mechanicznego ponownie wykorzystuje się większość materiałów użytych do produkcji materaca. Piankę można przetworzyć na podkładki pod dywan, materiały dźwiękoizolacyjne, dywaniki podłogowe do samochodów, a także stosować w halach sportowych oraz w charakterze warstwy ochronnej do transportu szkła. Stalowe sprężyny można na przykład wykorzystać do produkcji materiałów budowlanych, a pokrowiec materaca do wyrobu przemysłowych filtrów oleju lub do innych celów wymagających tekstyliów. Problem polega jednak na tym, że elementy są połączone klejem, w związku z czym nie wszystkie materiały można oddzielić „na czysto”. Co więcej, tak naprawdę gdyby wszystkie kraje zaczęły prowadzić recykling elementów ze zużytych materaców, rynek nabywców nie byłby w stanie wykorzystać dostępnych ilości pianki. Kolejnym minusem mechanicznego recyklingu materaców jest downcycling ich elementów, co pogarsza obieg zamknięty. Downcycling oznacza, że pomimo ponownego wykorzystania materiały tracą jakość i wartość, co uniemożliwia zamknięcie łańcucha, a tym samym oznacza, że materace nie dają obiegu zamkniętego. W przypadku recyklingu mechanicznego nie można zatem wyprodukować nowych materaców, choć jest to możliwe w przypadku recyklingu chemicznego.

Recykling chemiczny

Ze względu na ograniczenia mechanicznego recyklingu materaców coraz częściej preferuje się recykling chemiczny lub wykorzystuje się go jako uzupełnienie mechanicznego. Recykling chemiczny to lepszy sposób zapewnienia upcyclingu i obiegu zamkniętego. Upcycling to forma recyklingu, w której elementy materaca po recyklingu mają lepszą jakość. Elementy można wykorzystać do produkcji nowych produktów wysokiej jakości o takiej samej lub wyższej wartości. Podczas procesu recyklingu chemicznego substancje rozkłada się na pierwotne elementy składowe używane do ich produkcji, to jest na polimery lub nawet monomery. Uzyskane w ten sposób polimery mają czystość odpowiadającą pierwotnym tworzywom sztucznym. Czasami trzeba je jednak połączyć z nowymi surowcami, ponieważ uzysk z recyklingu chemicznego często jest niższy niż 100%. Mimo to jednak zapewnia to znacznie niższy ślad CO2, ponieważ wykorzystuje się znacznie mniej surowców kopalnych. Nieustanny rozwój technologii recyklingu chemicznego umożliwia ponowne wykorzystanie pianki poliuretanowej i innych rodzajów pianek ze zużytych materaców. Ale ze względu na liczbę materiałów użytych do wyrobu materaca niezbędne są dalsze prace. Dlatego też mnóstwo wysiłku poświęca się na optymalizację technologii recyklingu chemicznego. Poniżej opisano szereg technologii recyklingu chemicznego, bez wchodzenia w szczegóły, co pozwala lepiej poznać działanie tej formy recyklingu.

Glikoliza

Glikoliza to technika recyklingu chemicznego często stosowana do recyklingu butelek PET, ale obecnie również do rozkładu materaców. Proces obejmuje ogrzanie pianki do temperatury 240 stopni oraz dodanie katalizatora. Powoduje to rozkład poliuretanu na oleiste substancje polimerów. Taką substancję można ponownie wykorzystać do produkcji pianki, w tym miękkiej pianki do wyrobu nowych materaców oraz sztywnej pianki do użytku w budownictwie. 
 

Piroliza

Piroliza to metoda recyklingu, w której materiały ogrzewa się do wysokiej temperatury bez dodatku tlenu. Materiały nie spalają się, ale ulegają rozpadowi na poziomie cząsteczkowym. W ten sposób można wyprodukować nowe pianki. Ta metoda chemicznego recyklingu materaców ma wiele zalet. Po pierwsze materace nie wymagają wcześniejszego rozdzielenia. Do procesu pirolizy można jednocześnie wprowadzić różne materiały. Po drugie tą techniką można pozyskać różne rodzaje materiałów. Im wyższa temperatura, tym mniejsze cząsteczki. Po trzecie gazy uwalniane w tym procesie, jak CO i metan, mogą służyć za źródło energii do procesu, co zapewnia jego obieg zamknięty. 

Chemoliza

Chemoliza służy do oddzielania monomerów. Ta technologia skupia się na rozkładzie łańcuchów polimerowych na mniejsze fragmenty, czyli monomery. Monomery stanowią nowe elementy składowe, które można wykorzystać do produkcji nowych wyrobów. Zaletą tej metody recyklingu chemicznego jest jej porównywalnie niewielkie zapotrzebowanie energetyczne oraz powstawanie porównywalnie czystych elementów składowych, które można wykorzystać do produkcji wyrobów wysokiej jakości. 

Rola klejów

Kleje odgrywają kluczową rolę w możliwości recyklingu materaców, a także w ich jakości, okresie użytkowania i wygodzie. Samych klejów użytych do produkcji materaca nie można odzyskać. Po nałożeniu kleju zachodzi nieodwracalna reakcja chemiczna. Na przykład w przypadku połączenia dwóch różnych pianek klej może utrudniać proces recyklingu chemicznego, ponieważ nie ma możliwości „czystego” oddzielenia produktów od siebie. Właśnie dlatego tak wiele badań zajmuje się negatywnym wpływem klejów na recykling chemiczny. Z różnych badań wynika, że kleje firmy SABA nie mają negatywnego wpływu na skład wyrobu końcowego, odzyskanego oleju, w recyklingu chemicznym. Tym samym nasze kleje nie utrudniają procesu recyklingu chemicznego. Wiemy to, ponieważ uczestniczymy w szeregu pilotażowych procesów recyklingu chemicznego w Europie.

Kto odpowiada za opracowanie konstrukcji materaca o obiegu zamkniętym?

Nie można wskazać pojedynczej osoby odpowiedzialnej za opracowanie konstrukcji materaca o obiegu zamkniętym. W osiągnięciu obiegu zamkniętego uczestniczy cały łańcuch dostaw. Konstrukcja materaca musi uwzględniać łatwość jego rozdzielenia na elementy składowe. Dostawcy muszą zapewnić zrównoważone materiały, które można łatwo rozdzielić. Są jeszcze firmy rozdzielające materace oraz sprzedawcy detaliczni. Innymi słowy, nad konstrukcją materaca o obiegu zamkniętym współpracuje wiele stron, w tym organizacje pozarządowe i rządowe. Oczywiście konsument także ponosi pewną odpowiedzialność i musi być gotowy do nabycia materaca.

Spanie na używanym materacu

Jedną pułapką jest piętno związane z materacem po recyklingu. Używany materac może odstraszać konsumentów. Pragną oni czystego materaca, który będzie w 100% bezpieczny. Co więcej, konsumenci żądają od producentów transparentności. Skąd pochodzą materiały? Czy materiały wykorzystane ponownie są czyste? Ile procent mojego łóżka stanowią materiały wtórne? Pod warunkiem zapewnienia tej transparentności można oczekiwać, że konsumenci nie uznają spania na materacu po recyklingu za tak duży problem. W końcu istnieje nowe pokolenie żądające produktów o obiegu zamkniętym. Obserwujemy także, że pokolenia posiadające obecnie siłę nabywczą dostrzegają coraz większą wagę obiegu zamkniętego i zrównoważonego rozwoju. Można oczekiwać, że ze względu na te zmiany nastawienia oraz jasną komunikację dotyczącą konstrukcji i certyfikacji materaców ruch obiegu zamkniętego zdobędzie uznanie. 

Droga do konstrukcji materaca w obiegu zamkniętym

Czy już tam dotarliśmy? Jeszcze nie. Ale widzimy szybkie tempo rozwoju. W ciągu ostatnich kilku lat udało się osiągnąć zadziwiające rzeczy. W roku 2015 recykling chemiczny pianki poliuretanowej przez branżę materaców uważano za niemożliwy. Dzisiejsze możliwości przynoszą obiecującą przyszłość. Oczywiście nadal istnieje szereg wyzwań o kluczowym znaczeniu, na przykład: 

1)    infrastruktura niezbędna do zbierania i dostarczania materaców,
2)    dostęp do zrównoważonych materiałów,
3)    łatwość demontażu materaca,
4)    utworzenie rynku zbytu na odzyskane materiały z recyklingu chemicznego oraz mechanicznego,
5)    opracowanie technologii umożliwiających recykling wszystkich materaców,
6)    sprzedaż materaców z surowców wtórnych konsumentom.

W Stanach Zjednoczonych na drodze do konstrukcji materaców o obiegu zamkniętym stoją jeszcze inne wyzwania. Obecnie w dalszym ciągu trudno tam ponownie przetworzyć używane materiały na materace. W niektórych stanach jest to właściwie zakazane. Co więcej, wyroby z surowców wtórnych trzeba sprzedawać jako „używane”, co samo w sobie jest piętnem. Właśnie dlatego w USA w znacznie większym stopniu wykorzystuje się downcycling. Oznacza to, że ponowne wykorzystanie stali, tkanin i pianki wiąże się także z utratą ich początkowej wartości.

Rola firmy SABA w recyklingu materaców

Firma SABA jest wiodącym na świecie producentem klejów dla branży materaców i meblarskiej. Właśnie dlatego za swój obowiązek uważamy tworzenie zrównoważonego świata oraz rynku materaców o prawdziwym obiegu zamkniętym. Bez uszczerbku dla wygody dążymy do podejścia holistycznego, które łączy zrównoważony rozwój i obieg zamknięty w kompleksowej konstrukcji. Wiemy obecnie, że nasze kleje nie mają negatywnego wpływu na skład wyrobu końcowego w recyklingu chemicznym. Z drugiej strony, wykorzystanie paliw kopalnych w naszych klejach i procesie produkcji to jeden z punktów utrudniających gospodarkę o obiegu zamkniętym. Właśnie dlatego nieustannie szukamy sposobów zastąpienia paliw kopalnych w swoich produktach i podczas procesu produkcji. Właśnie na tym polega wyzwanie dla firmy SABA: ochrona klientów poszukujących obiegu zamkniętego przed pogorszeniem wygody i jakości. Nadal aktywnie opracowujemy rozwiązania umożliwiające pełne przetwarzanie surowców w obiegu zamkniętym.

Eliminacja pierwotnych źródeł kopalnych

Celem firmy SABA jest realizacja celów obiegu zamkniętego oraz wspieranie celów klientów. Oznacza to konieczność eliminacji i zastąpienia paliw kopalnych w naszych klejach. Ale oprócz tego będziemy także starać się zdobyć jak największą wiedzę na temat obiegu zamkniętego oraz wdrożyć ją w procesy naszych klientów. Pomagamy klientom w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, jednocześnie nakładając wysokie wymagania w zakresie wygody, jakości i zrównoważonego rozwoju. Małymi krokami staramy się ustalić możliwości w łańcuchu dostaw oraz potrzeby klientów. Obecnie skupiamy się na eliminacji paliw kopalnych ze swoich wyrobów oraz procesu produkcji. Jesteśmy dumni ze współpracy z całym łańcuchem dostaw, aby wspólnie odnaleźć konstrukcję materaca o obiegu zamkniętym.

Zrównoważona więź

Wraz z klientami pracujemy nad zrównoważoną więzią. Wspieramy ich w projektowaniu wyrobów przyczyniających się do gospodarki o obiegu zamkniętym. Jednocześnie nie pogarszamy wygody i jakości produktów. Jesteśmy przekonani, że komfort, jakość i obieg zamknięty mogą i będą mogły współistnieć. Zachęcamy do kontaktu bez zobowiązań, aby omówić możliwości firmy SABA w ramach wsparcia w osiągnięciu konstrukcji o obiegu zamkniętym.

Zapraszamy do kontaktu